Ένας δημόσιος τομέας, που αντιστέκεται στη κρίση, που είναι από τους μεγαλύτερους στην Ευρώπη, και μακράν ο μεγαλύτερος συγκριτικά με τις πρώην μνημονιακές χώρες, είναι ο Ελληνικός, τον οποίο και συντηρούν οι υπερφόροι των τελευταίων ετών.
Έπειτα από οκτώ χρόνια προγραμμάτων, προσαρμογών και μεταρρυθμίσεων, και παρά τη σχετική τους μείωση τα τελευταία χρόνια, οι κρατικές δαπάνες στην Ελλάδα συνεχίζουν να απορροφούν το 48% του ΑΕΠ. Έχει δε, ενδιαφέρον ότι στη Πορτογαλία οι αντίστοιχες δαπάνες ανέρχονται στο 45,9% του ΑΕΠ, στην Ισπανία σε 41%, στην Κύπρο σε 38,1% και στην Ιρλανδία σε μόλις 26,1%!
Δίχως να είναι σαφές αν η έκθεση του ΟΟΣΑ που θα παραδώσει σήμερα στον Πρωθυπουργό ο Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Άνχελ Γκουρία περιλαμβάνει συστάσεις για το Δημόσιο τομέα, είναι προφανές ότι παρά την πολυετή κρίση, οι κρατικές δαπάνες παραμένουν υψηλές. Και ναι μεν οι περικοπές που έγιναν τα προηγούμενα χρόνια σε μισθούς δημοσίων υπαλλήλων και συντάξεις οδήγησαν σε μείωση του απόλυτου μεγέθους των δαπανών, αλλά ως ποσοστό του ΑΕΠ αυτές παραμένουν ακόμη, έστω και οριακά, πάνω από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Το 2017 αντιπροσώπευαν το 48% του ΑΕΠ, έναντι 47,1% του ΑΕΠ στην Ευρωζώνη.
Η αλήθεια βέβαια είναι ότι η μεγάλη ζημιά έγινε στα χρόνια πριν την κρίση. Και παρ' ότι με την είσοδο στα μνημόνια, οι δαπάνες μειώνονται μεν σε απόλυτο μέγεθος, αλλά με πιο αργό ρυθμό σε σχέση με το ΑΕΠ, ήταν ο ιδιωτικός τομέας που πλήρωσε το τίμημα της κρίσης ακριβότερα απ' ότι το Δημόσιο.
Στο παρά πέντε λοιπόν της εξόδου από τα μνημόνια, η κουβέντα επανέρχεται δριμύτερη. Διότι το θέμα δεν είναι το μέγεθος του Δημοσίου, όσο η αποτελεσματικότητά του. Στην Γαλλία για παράδειγμα οι κρατικές δαπάνες είναι μεγαλύτερες της Ελλάδας, και φτάνουν στο 56,5% του ΑΕΠ, όπως και στο Βέλγιο (52,5%), στη Δανία (51,9%) και στη Φιλανδία (53,7%).
Είναι αστείο όμως να συγκρίνουμε την εξυπηρέτηση του πολίτη από το γαλλικό ή το φιλανδικό κράτος με αυτήν από το ελληνικό. Για να μη μιλήσουμε για χώρες που και υψηλό επίπεδο υπηρεσιών παρέχουν, και μικρότερο κράτος έχουν από την Ελλάδα, όπως η Γερμανία (43,9% του ΑΕΠ), Ολλανδία (42,6%), και Βρετανία (41,1%).
Το ερώτημα για το τι είδους Δημόσιο χρειαζόμαστε, είναι πολύ επίκαιρο. Πολλώ δε μάλλον όταν στα οκτώ χρόνια των μνημονίων, η Ελλάδα ζούσε σε μια "γυάλα" και μπορούσε να συντηρεί τις κρατικές και άλλες δαπάνες με επιτόκια του ESM, και του EFSF, σε επίπεδα κάτω του 1%. Εάν σε τέσσερις μήνες που η χώρα εξέρχεται από αυτή τη θερμοκοιτίδα, υποθέσουμε ότι προσφύγει για δανεικά στις αγορές, θα αντιμετωπίσει ένα πολλαπλάσιο κόστος από αυτό της ευρωπαϊκής βοήθειας. Αρκεί μόνο να σκεφτεί κανείς ότι το επιτόκιο του ελληνικού δεκαετούς ομολόγου διαπραγματευόταν χθες στα 3,92%, οριακά κάτω από τα επίπεδα του 4% όπου και βρίσκεται "καρφωμένο" τους τελευταίους μήνες. Επομένως το κράτος για να συντηρήσει εκτός μνημονίων τις δαπάνες του, θα πρέπει να πληρώνει ακόμη μεγαλύτερα ποσά, τα οποία και θα αναζητά ξανά από τον φορολογούμενο. Φαύλος κύκλος δηλαδή.
Μύθος
Κάποιοι νομίζουν ότι οι κρατικές δαπάνες είναι τόσο μεγάλες, και οι φόροι τόσο πολλοί, επειδή αποπληρώνουμε τους δανειστές. Είναι ένας μύθος. Το μόνο χρήμα των φορολογουμένων που εξυπηρετεί το χρέος είναι το πρωτογενές πλεόνασμα. Το 1995 οι τόκοι του χρέους απορροφούσαν το 10% του ΑΕΠ. Το 2005 η αναλογία είχε μικρύνει στο 5%, για να πέσει το 2015 στο 3,3%, και το 2017 να διαμορφωθεί στο 3,4%. Και αυτό επειδή η εξυπηρέτηση του χρέους έχει ελαφρυνθεί εντυπωσιακά εξαιτίας των όρων που ισχύουν στην Ευρωζώνη, της πολιτικής της ΕΚΤ, αλλά κυρίως της προστασίας που μας προσφέρουν τα μνημόνια.
Θα έχει ενδιαφέρον να δει κανείς αν η έκθεση που δίνει σήμερα ο ΟΟΣΑ θίγει το κεφάλαιο Δημόσιο και την ανταποδοτικότητά του στον Έλληνα φορολογούμενο. Σίγουρα θα αναφέρεται σε μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται να ληφθούν για την επίλυση των κοινωνικών και οικονομικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει η χώρα μας, και θα συστήνει δράσεις για την τόνωση της ανάπτυξης και τη μείωση της κρατικής παρέμβασης στην οικονομία. Αρκεί να σκεφτεί κανείς πως το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ κατατάσσει την Ελλάδα στην 130ή θέση ανάμεσα σε 137 χώρες ως προς το σκέλος της κρατικής παρέμβασης στη λειτουργία της οικονομίας!
Κουβέντα που σχετίζεται ευθέως με την αποτελεσματικότητα του κράτους, και πόσο τελικά από αυτό αντέχουμε να πληρώνουμε συγκριτικά με αυτά που μας προσφέρει. Από την αποκομιδή απορριμμάτων, και την παροχή ρεύματος, έως τις υπηρεσίες υγείας και εκπαίδευσης.
Μοιραστείτε
Η ΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ ΣΤΟ FACEBOOK
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου