Η αλλαγή κλίματος που περιγράφαμε χθες, δυστυχώς, δεν κράτησε πολύ. Τα κακά μαντάτα ήρθαν λίγο πριν τα μεσάνυχτα της Τετάρτης. Η Standard & Poor’s υποβάθμισε την Ελλάδα, κατά μία βαθμίδα, σε CCC. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως η Ε.Κ.Τ. έχει ελάχιστα (αν έχει δηλαδή καθόλου) περιθώρια για να μην αυξήσει σημαντικά τα περιθώρια ασφάλισης (haircuts) στα ενέχυρα των Ελληνικών τραπεζών. Υπενθυμίζεται πως η Κεντρική Τράπεζα εκμεταλλεύεται τον προσδιορισμό "σταθερή αξιολόγηση" του κανονισμού ώστε να διατηρεί τα haircuts αμετάβλητα, εδώ και (περισσότερο από) πέντε εβδομάδες. Μπορεί να συνεχίσει; Ας το δούμε πιο αναλυτικά.
Η Ε.Κ.Τ. χρησιμοποιεί τέσσερις οίκους (S & P, Moody’s, Fitch και DBRS) για να έχει πλήρη και διαφανή εκτίμηση κινδύνου. Απαιτεί ίδια βαθμίδα αξιολόγησης από δύο εξ’ αυτών, για να προσδιορίσει το ύψος κινδύνου και κατά συνέπεια, το ύψος περιθωρίου ασφάλισης. Όταν και οι τέσσερις διαβαθμίζουν ένα εκδότη σε επίπεδα μόλις πριν την χρεοκοπία, κανονικά προχωρά σε (σημαντική) αύξηση των haircuts. Στην περίπτωση της Ελλάδας, εκμεταλλευόμενη τη λέξη "σταθερή", έχει "λυγίσει" την επίσημη πρακτική της. Ώστε να μην πιεσθεί περαιτέρω η, ήδη εξαιρετικά πιεσμένη, ρευστότητα του Ελληνικού τραπεζικού συστήματος και επομένως της οικονομίας. Με απλά λόγια χρησιμοποιεί τον μικρό χρόνο από την πραγματοποίηση των αξιολογήσεων, σαν δικαιολογία ότι χρειάζεται να δει κατά πόσον είναι σταθερές και μη βελτιούμενες. Και έτσι καταφέρνει να μην αυξάνει το ύψος των εγγυήσεων που χρειάζεται να έχουν οι τράπεζες, ώστε έτσι να μπορούν να παίρνουν περισσότερο ρευστό.
Αυτό μέχρι τώρα ήταν εφικτό. Ο παράγοντας χρόνος είναι παράμετρος που, αν δεν προσδιορίζεται συγκεκριμένα, έχει μεγάλη "ελαστικότητα" ορισμού. Από τη στιγμή όμως που ένας οίκος προχωρά σε
περαιτέρω υποβάθμιση πως θα μπορέσει το Governing Council να συνεχίσει να "εκτιμά την σταθερότητα" των grades; Και, κυρίως, για πόσο θα μπορεί να το κάνει; Και τι θα συμβεί εάν και άλλος ή άλλοι οίκοι προχωρήσουν σε περαιτέρω υποβαθμίσεις; Σημειωτέο πως ο ένας (Moody’s) δεν χρειάζεται να το κάνει καθώς διαβαθμίζει την χώρα ήδη, ακριβώς πριν την χρεοκοπία (C όπου ακολουθεί αμέσως το D=Default). Δηλαδή η απαραίτητη αξιολόγηση από δύο οίκους υπάρχει ήδη.
Τις απαντήσεις στις πιο πάνω ερωτήσεις πολλοί τις υποψιάζονται. Κανείς όμως δεν τις ξέρει. Μόνο τα μέλη του Συμβουλίου. Αλλά είναι προφανέστερο του προφανούς ότι πρέπει να απαντηθούν και θα απαντηθούν γρήγορα. Ειδικά μιας και οι εξελίξεις στο μέτωπο της διαπραγμάτευσης δεν φαίνεται να είναι ευνοϊκές ή να οδηγούν σε θετική κατάληξη.
Οι συναντήσεις του πρωθυπουργού στις Βρυξέλλες έγιναν όλες. Μετά από καμία όμως δεν έγιναν επίσημες δηλώσεις, πέραν από κάποια, περισσότερο τυπικά, λόγια του ίδιου του Αλέξη Τσίπρα. Υπήρξε όμως τόση πληροφόρηση, όση ήταν αναγκαία για να διαφανεί πως τα πράγματα δεν άλλαξαν. Για παράδειγμα ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Donald Tusk δήλωσε πως "η Ελλάδα πρέπει να γίνει πιο ρεαλιστική". Με απλά λόγια; "Κατεβείτε από τα σύννεφα και προσγειωθείτε".  Επίσης υπήρξε ανώνυμη δήλωση αξιωματούχου της Ε.Ε. πως "ο Junker έκανε μια τελευταία προσπάθεια". Δηλαδή "Έλληνες ότι κάνετε, θα το κάνετε τώρα. Αλλιώς..."
Τις πιο πάνω δηλώσεις βέβαια κάποιος υπεραισιόδοξος θα μπορούσε να σκεφτεί κανείς πως είναι "σχετικές". Σκέψη όμως που δεν μπορεί να γίνει με την απόφαση του Δ.Ν.Τ. να αποχωρήσει από τις τεχνικές διαπραγματεύσεις. Ευτυχώς όχι πλήρως, από την όλη διαδικασία. Αυτό θα σήμαινε την πλήρη κατάρρευση των συνομιλιών. Χωρίς ιδιαίτερη ελπίδα επανέναρξης. Διότι οι εταίροι έχουν ξεκαθαρίσει την θέση τους στο θέμα αυτό. Δεν υπάρχει πρόγραμμα  χωρίς το Ταμείο. Πιο εκκωφαντική απ’ όλους η κυρία Μέρκελ στην συνέντευξη τύπου του G-7, την Κυριακή.
Σε κάθε περίπτωση, ο διευθυντής Επικοινωνίας του Ταμείου Gerry Rice ήταν κρυστάλλινος:
  •  
  • - Μεγάλες διαφορές σε σημαντικά θέματα και δεν υπάρχει πρόοδος
  • - Καυτά σημεία ΦΠΑ, δημοσιονομικά, ασφαλιστικό και συντάξεις
  • - Είμαστε μακριά από συμφωνία
  • - Αναμένονται νέες προτάσεις από την Ελληνική πλευρά
  • - Ως εκ τούτου, "η μπάλα, κατά κύριο λόγο, βρίσκεται στο γήπεδο της Ελλάδας"
  • - Τόνισε πως το Ταμείο παραμένει "πλήρως δεσμευμένο".
"Μετάφραση"; Οι Έλληνες πρέπει να δουλέψουν και να δώσουν προτάσεις που να είναι υλοποιήσιμες. Τους στόχους τους ξέρουν. Από αυτούς εξαρτάται. Εμείς θα εδώ είμαστε.
Όλα δείχνουν πως η προχθεσινή ξαφνική ξαστεριά στις Βρυξέλλες ήταν νηνεμία πριν την καταιγίδα. Την τελευταία καταιγίδα. Που ήδη άρχισε και θα είναι η μεγαλύτερη και η πιο βίαιη και επικίνδυνη απ’ όλες. Ας ελπίσουμε πως δεν θα αφήσει μεγαλύτερες καταστροφές, από όσες έχουν ήδη γίνει, πίσω της. Ας ελπίσουμε ότι ο καπετάνιος κατάλαβε την πραγματικότητα στην Βελγική πρωτεύουσα και θα αλλάξει ρότα.