Αιγαίο: Ο αδύναμος κρίκος στην ασφάλεια της χώρας...

Φράκτης στον Έβρο, laissez faire, laissez passer στο Αιγαίο

Δυο πρόσφατα και ακρως ανησυχητικά περιστατικά απετέλεσαν το ερέθισμα για την ανάρτηση αυτη.
Η παρουσία επί ωρες ενός «αγνώστου ταυτότητος» υποβρυχίου μετάξυ Κέας και Ανδρου, με εμπλοκή ανθυποβρυχιακών ελικοπτέρων του ΠΝ και η φαινομενικά «λυπηρή ανθρώπινη ιστορία» με το δουλεμπορικό πλοίο που ναυάγησε ανοικτά της Κέρκυρας το Σάββατο 15 τρέχοντος την νύκτα.
Αμφότερα τα περιστατικά, σε διαφορετικά επίπεδα αναδεικνύουν μια πραγματικότητα που ολοι οι εμπλεκόμενοι με την Αμυνα και την Ασφάλεια γνωρίζωμε και που οι καθ’ύλην αρμόδιοι αγνοούν επιδεικτικά για περισσότερο απο δέκα χρόνια. Η πραγματικότητα αυτή είναι οτι ο θαλάσσιος χώρος του Αιγαίου, ακόμη και οι κόλποι δίπλα στην υδροκέφαλη Αττική είναι αμπέλι ξέφραγο, οτι οι αρμόδιες Υπηρεσίες ασκούν τυπικό ελεγχο και αφυπνίζονται μόνον τυχαία η κατόπιν εορτής.
Η ιστορία με το υποβρύχιο είναι ενδεικτική του κενού πληροφοριών «διευκρινισμένης ναυτικής εικόνος» (recognized maritime picture στα ΝΑΤΟικά) και σε μεγάλο βαθμό συνεισφέρει σ’αυτό η πλήρης αδιαφορία για κάτι αδιανόητο για «ναυτικό» Κράτος οπως βαυκαλίζεται η χώρα μας να πιστεύει : Εδώ και πολλά χρόνια , η Ελλάδα στερείται της πεμπτουσίας της Ναυτικής επιτηρήσεως σε μια πολύπλοκη και γεμάτη «κρυψώνες» και παγίδες θάλασσα οπως το Αρχιπέλαγος : τα αεροσκάφη Ναυτικής συνεργασίας η περιπολίας (MAP, Maritime Patrol Aircraft) με παράλληλο ανθυποβρυχιακό ρόλο.
Εχουν χυθεί τόννοι μελάνι για την διακήρυξη της εληνικής ΑΟΖ – και σωστά – απο σοβαρούς αναλυτές οπως οι κκ Καρυώτης και Μαρκεζίνης, μας αναγνώρισε εμμέσως … το Ισραήλ μια ΑΟΖ που ποτέ δεν διακηρύξαμε αλλά ουδείς ασχολείται με το βασικό εργαλείο για την υποστήριξη ενός τέτοιου μεγαλεπήβολου σχεδίου, που στα ορια των Κυπριακής – Αιγυπτιακής ΑΟΖ φθάνει τα 200 ν.μ. ! Με τι θα ελέγχεται και θα αστυνομεύεται η ΑΟΖ μεταξύ Κρήτης , Ρόδου Κστελορίζου και Κύπρου ; Με τα … φουσκωτά του Λιμενικού ; Με τα ελικόπτερα πολιτικών προδιαγραφών που διαθέτει ;
Τα αεροσκάφη ΜΑΡ P-3 Orion που παρελήφθησαν το 93 -94 μεταχειρισμένα απο τις ΗΠΑ εφθασαν στα ορια του επιχειρησιακού τους βίου, η ανακατασκευή τους δεν εγινε για λόγους κόστους και τον ρόλο ΔΥ (Δίωξη Υποβρυχίων) εχουν αναλάβει τα ελικόπτερα S-70 Aegean Hawk της ΔΕΝ (Διοίκηση Ελικπτέρων Ναυτικού) με βάση το Κοτρώνι. Πέραν της ακαταλληλότητος των ελικοπτέρων για τον ρόλο της μακράς περιπολίας των αεροσκαφών ΜΑΡ – τα ελικόπτερα εχουν σχεδιασθεί πρωτίστως για αποστολές “Hunter – Killer” οπου στοχευμένα καταδιώκουν, εγκλωβίζουν και καταστρέφουν ενα εχθρικό ΥΒ – να πούμε οτι εχουν επιφορτισθεί και με τις …αεροδιακομιδές ασθενών απο νησιά του Αιγαίου γιατί τα ελικόπτερα του ΕΚΑΒ … πέφτουν και απλά δεν πετούν πιά! Εικόνα ευνομούμενου Κράτους… Ετσι μια χώρα με ακτογραμμή 16000 χλμ, με γραμμή αντιπαραθέσεως με την Τουρκία απο την Αλεξανδρούπολη εως το Καστελλόριζο, με 5 – 6000 νησίδες και βραχονησίδες, με αμφισβητούμενη την επάρκεια της να παράσχη υπηρεσίες SAR (Search and Rescue, Ερευνα – Διάσωση) στο Αρχιπέλαγος ΔΕΝ διαθέτει εναέριο βραχίονα επιτηρήσεως – περιπολίας, ΔΕΝ διαθέτει Κέντρο συντήξεως δεδομένων (Data Fusion Center) και επαφίεται γαι την απόκτηση «Ναυτικής εικόνος» στα Ναυτικά Παρατηρητήρια Ξηράς, στα περιπολούντα πλοία και σε τυχαία περιστατικά οπως αυτό του εντοπισμού του περισκοπίου του Τουρκικού ΥΒ στην Κέα…
Δεν θα αναλώσωμε τον πολύτιμο χώρο του Αntinews για να αναλύσωμε τα προφανή, τι σημαίνει να …κυκλοφορούν ανεξέλεγκτα ΥΒ στο Αιγαίο, να ενισχύουν την «περικυκλωτική» μοίρα Ιονίου του τουρκικού Ναυτικού, να μπορούν να αποβιβάσουν Ειδικές Δυνάμεις νύκτα κάπου, σε κάποια νήσο η βραχονησίδα κ.α… Θα περάσωμε στο δεύτερο περιστατικό κρατικής αφασίας :
Ενα σαπιοκάραβο, νοικιασμένο εναντι πινακίου φακής σε σχέση με το προσδοκώμενο κέρδος στην Τουρκία, αποπλέει με Τούρκο καπετάνιο, διασχίζει το Αιγαίο, προσεγγίζει στην Αττική, επιβιβάζει 4 – 5 λεωφορεία λαθρομετανάστες (προφανώς οχι στην πύλη Ε1 του Λιμένος Πειραιώς !), περνά απαρατήρητο ανάμεσα στην Ναυτική Περιοχή Πέραμα – Σαλαμίνα, τις εγκαταστάσεις των Διυλιστηρίων, την Χαλυβουργική, μπαίνει στον Ισθμό και βγαίνει στο Ιόνιο ! Εκεί πια οι Υπηρεσίες …ξυπνούν για να αναζητήσουν το ναυάγιο και τους επιζώντες…
Θα σημειώσωμε οτι στην περιοχή του Αργοσαρωνικού και στην εξοδο του Κορινθιακού εως την Κέρκυρα ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ το σύστημα ελέγχου και κυκλοφορίας πλοίων VTMIS απο το 2002 και αν μή τι αλλο μετά την …ρομαντική κρουαζιέρα στην «θάλασσα ειρήνης και φιλίας» του Αιγαίου το πλοίο ΘΑ ΕΠΡΕΠΕ να εχει εντοπισθεί και ελεγχθεί στα παράλια της Αττικής η στο Ρίο η μεταξύ Πάτρας και Κέρκυρας… Το VTMIS προεβλέπετο να καλύψει ΚΑΙ το Αιγαίο ΚΑΙ την Κρήτη, οι αρμόδιοι ομως Υπουργοί Εμπορικής Ναυτιλίας αμφοτέρων των παρατάξεων το αγνόησαν επιδεικτικά. Η κάλυψη του περιορίσθηκε σε τμήμα του Ιονίου ,του Κορινθιακού και του Αργοσαρωνικού – Ευβοικού λόγω της Ολυμπιακής φιέστας. Οπως και με το ΤΕΤΡΑ, οι τεχνολογικές ανησυχίες των «αρμοδίων» περιορίσθηκαν στην Ολυμπιακή βιτρίνα και γαία πυρί μειχθήτω… Ας θαλασσοδέρνονται χωρίς επικοινωνίες τα πληρώματα του Λιμενικού, ας επικοινωνεί η ΕΛΑΣ με αναλογικούς ασυρμάτους του 70 στα σύνορα, η Αθήνα και τα συνοδευτικά των «αρμοδίων» να εχουν κάλυψη μεταξύ da Capo, Κοινοβουλίου και Βορείων Προαστείων…
Παραθέτω την κάλυψη ραντάρ του VTMIS οπως σχεδιάσθηκε το 97 με επέκταση στο Αιγαίο και στην πραγματική – επιχειρησιακή του κάλυψη σήμερα (εικόνα 1). Τα συμπεράσματα είναι προφανή για την αβελτηρία, την αδιαφορία και την αξιοθρήνητη κατάσταση ασφαλείας ενός «ναυτικού Κράτους» με …φιλοδοξίες ΑΟΖ οταν δεν καλύπτει με σύγχρονα μέσα ούτε την παράκτιο ζώνη του των 25 ν.μ !

Για να επανέλθωμε ομως στα δυο περιστατικά, τίθεται το ερώτημα : Η επέκταση του VTMIS μπορεί να καλύψει το κενό «επιγνώσεως ναυτικής καταστάσεως» (maritime situation awareness) που υπάρχει σήμερα ? Θα απαντήσω ΟΧΙ, κυρίως γιατί το VTMIS είναι ενα σύστημα με «πολιτική» στόχευση, αυτήν της ασφάλειας ναυσιπλοίας και στηρίζεται κυρίως σε «συνεργατικά» συστήματα οπως το AIS που ΠΡΟΥΠΟΘΕΤΟΥΝ την συνεργασία του στόχου. Το VTMIS δεν παρέχει μέσα anti – spoofing, την ικανότητα δηλαδή του συστήματος συντήξεως δεδομένων να απορρίψει παραπλανητικά δεδομένα του πλοίου – στόχου και να διακριβώσει με ιδια μέσα την ταυτότητα, την θέση και την αποστολή του.
Ας δούμε τις απαιτήσεις ενός τέτοιου συστήματος ικανού να παράσχη κάλυψη ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ στο Αρχιπέλαγος συμπεριλαμβανομένων των αποστολών SAR. Θα ανατρέξω στον ορισμό ενός «Ολοκληρωμένου Ναυτικού Συστήματος Επιτηρήσεως» (Integrated Maritime Surveillance System) οπως διετυπώθη απο ανθρώπους που ΞΕΡΟΥΝ : Τους ΤΟΥΡΚΟΥΣ καθηγητές Α. Nejat, E.Topuz ,C.Isik στην μελέτη τους “Αρχές λειτουργίας ενός IMSS”. Τούρκους, μάλιστα, γιατί οι Τούρκοι με συνεκτική σκέψη και επεκτατική στρατηγική – που νομίζουν οι αφελείς «αναλυτές» οτι την «ανακάλυψε» ο Νταβούτογλου – εχουν ασχοληθεί δια μακρών με την Ναυτική Επιτήρηση και το σύστημα τους UZUN UFUK (Μακρυνός Ορίζων) «βλέπει» εως και πίσω απο τα νησιά μας…

1. Δίκτυο επίγειων μικροκυματικών απεικονιστικών (imaging) RADAR και συστημάτων ESM (Εlectronic Support Measures) για συνεχή ανίχνευση, εντοπισμό και ταξινόμηση / ταυτοποίηση στόχων στην περιοχή επιτηρήσεως.
2. Αερομεταφερόμενα (επί αεροσκαφών MPA) απεικονιστικά RADAR και συστήματα ESM αντιστοίχων δυνατοτήτων.
3. HFSW RADAR (Ραντάρ βραχέων κυμάτων) για συνεχή ανίχνευση πέραν του ορίζοντος (ΟΤΗ) στόχων επιφανείας και εναερίων στόχων.
4. Κέντρο Επιχειρήσεων Αεροσκαφών Ναυτικής Συνεργασίας (Maritime Air Operations Centre, MAOC) για τον ελεγχο και την ανάπτυξη του στόλου αεροσκαφών MPA.
5. RPV (Remote – controlled Piloted – less Vehicle) εξοπλισμένα με FLIR (Forward Looking Infra Red και LLTV (Low Level TV).
6. Ο πυρήνας του IMSS θα ειναι το FC (Fusion Center) οπου θα γίνεται το «φιλτράρισμα», η συσχέτιση και η σύντηξη των δεδομένων προερχομένων απο διαφορετικούς αισθητήρες ωστε να παράγεται η πληρέστερη δυνατή εκτίμηση για την θέση, ταχύτητα,ταξινόμηση και ταυτοποίηση ΟΛΗΣ της θαλάσσιας κυκλοφορίας (Recognized Surface η Maritime Picture) στην περιοχή ενδιαφέροντος. Οι πληροφορίες αυτές προβάλλονται στα ΚΕΠΙΧ των αρμοδίων υπηρεσιών και χρησιμοποιούνται απο το σύστημα C⁴I για την αξιολόγηση των απειλών. Ενα τμήμα της «εικόνος επιφανείας» μπορεί να μεταδίδεται στα παραπλέοντα πλοία η συνεργαζόμενα κέντρα ναυτικής επιτηρήσεως.

Ενδεικτικά παραθέτω χάρτη τουρκικής μελέτης για το UZUN UFUK με την κάλυψη των ραντάρ HFSW (εικόνα 2)

Η ανάπτυξη ενός τέτοιου συστήματος επιτρέπει την ad hoc εκμετάλλευση δεδομένων απο τις αρμόδιες Υπηρεσίες συναρτήσει των τομέων ευθύνης τους και του βαθμού αξιολογήσεως της απειλής : Ενα λαθρεμπορικό σκάφος θα «ανατεθεί» στο πλησιέστερο σκάφος η ελικόπτερο του Λιμενικού ενώ ενα ΥΒ η ενα πολεμικό που επιχειρεί «αβλαβή» …κρουαζιέρα στις Κυκλάδες στο «σκοπούν πλοίο του ΠΝ ενώ το «ιχνος» θα παρακολουθείται συνεχώς (track continuity) στο ΕΘΚΕΠΙΧ και θα διατίθενται οι αναγκαίοι «πόροι» για την αδιάλλειπτη επιτήρηση και ενδεχομένως σύλληψη, νηοψία κλπ. Η αυτοματοποίηση που παρέχουν τα συστήματα αυτά, η «φιλική» στον χρήστη διεπαφή με ψηφιακούς χάρτες, διαγράμματα πορείας, εικόνα απο αυτόματα προσανατολιζόμενες κάμερες κλπ. επιλύουν το πρόβλημα «συντονισμού» με τηλέφωνα, σήματα, ασυνενοησία που γνωρίζουν πολύ καλά οσοι υπηρέτησαν σε κάποιο ΚΕΠΙΧ. Προφανώς επιτυγχάνεται και η συρρίκνωση του χρόνου αντιδράσεως σε περιστατικά SAR εναν τομέα οπου η Τουρκική αμφισβήτηση αυξάνεται καθημερινώς. Να πούμε οτι το σημερινό καθεστώς εχει ως εξής : Δίδεται κάποιο σήμα ΡΑΝ ΡΑΝ (κίνδυνος – ανάγκη) π.χ. στο κανάλι 16 VHF : Το παίρνει το «Οlympia Radio», υπηρεσία ραδιοναυτιλιακών επικοινωνιών του … ΟΤΕ ! Αφού γίνουν διάφορες δοκιμές επικοινωνίας σε εναλλακτικά κανάλια (που λειτουργούν πλημμελώς λόγω κακού σχεδιασμού, συντηρήσεως και χωροθετήσεως των σταθμών βάσεως) γίνεται προσπάθεια επικοινωνίας … με κινητά τηλέφωνα ! «Κάποια» στιγμή κρίνεται αναγκαία η παρέμβαση του «Θαλάμου Επιχειρήσεων» του ΥΕΝ (στην πραγματικότητα το ΚΣΕΔ, Κέντρο Συντονισμού Ερεύνης – Διασώσεως) που με την σειρά του μέσω «Οlympia Radio» προσπαθεί να αποκτήσει εικόνα για το περιστατικό και συνήθως …δίδεται ενας αριθμός τηλεφώνου για να επικοινωνήσουν οι κινδυνεύοντες «για περισσότερα» !
Γίνεται αντιληπτό οτι η κατάσταση εχει ξεφύγει σε ολα τα μέτωπα, είτε πρόκειται για Ασφάλεια Θαλασσίων Συνόρων είτε για το διπλωματικά ακρως σημαντικό θέμα της Ερεύνης – Διασώσεως.
Παρόλα αυτά, η πολιτική ηγεσία ασχέτως καλών (εν προκειμένω) προθέσεων επιδεικνύει την ιδια στερούμενη προοπτικής αντίληψη. Εξαγγέλονται σχέδια «φράκτη» στον Εβρο, με αλλα λόγια «κλείνωμε» μια τρύπα 12,5 χλμ. με ανοικτό ενα χάος περίπου 500 ναυτικών μιλίων… Το Λιμενικό Σώμα είναι πλέον (δια νόμου) Ακτοφυλακή, είναι Σώμα Ασφαλείας και πρέπει κάποτε το αρμόδιο Υπουργείο να δεί σοβαρά το θέμα της Επιτηρήσεως των Θαλασσίων Συνόρων, των επικοινωνιών και του διακλαδικού συντονισμού με το ΠΝ και την ΕΛΑΣ. Πολύ φοβούμαι οτι η συνήθης ελληνική πρακτική «τώρα φτιάχνωμε φράκτη» θα απορροφήση κάθε πόρο, κάθε συνολική προσπάθεια αναβαθμίσεως της συνοριακής φυλάξεως και για μια ακόμη φορά ο αδύναμος κρίκος στην ασφάλεια της χώρας, η ΘΑΛΑΣΣΑ θα παραμεληθή με την σοφιστεία «μειώθηκαν οι εισροές απο τα νησιά, τώρα μπαίνουν απο τον Εβρο…».
Προφανώς τα κυκλώματα ενήμερα για τις προθέσεις «θωρακίσεως» στον Εβρο στρέφονται ηδη στην «σίγουρη» και χαοτική θαλάσσια οδό. Η εξεύρεση – ενοικίαση σαπιοκάραβων στην Τουρκία με σκοπό την ΜΑΖΙΚΗ διακίνηση λαθρομεταναστών πρός την ενδοχώρα, απο την ενδοχώρα πρός την Ιταλία θα καταστή πάγια πρακτική, με συνέργειες στα εδώ κυκλώματα, με την διάθεση εξελιγμένων τεχνικών μέσων (ιδε …Learjet στα Ιωάννινα !) και την αξιοποίηση της μακαριότητος και της ανεπάρκειας των διωκτικών Αρχών.
Τα παραπάνω απολαμβάνουν της αμερίστου υποστηρίξεως των Τουρκικών υπηρεσιών οι οποίες υπονόμευσαν οσο μπορούσαν την παρουσία της FRONTEX στην θάλασσα με τις απειλές πρός τα ελικόπτερα και τα αεροσκάφη της .
Ως πρός το θέμα του κόστους για μια αποτελεσματική θαλάσσια επιτήρηση, θα αναφέρω οτι προβλέπονται σεβαστά ποσά της τάξεως των εκτοντάδων εκατομμυρίων € απο την EUROSUR και αλλες πηγές της ΕΕ. Φυσικά εάν δεν κινηθή τίποτε η κινηθεί οπως συνηθίζουν οι υπηρεσίες τα χρήματα θα χαθούν, οπως εχει ηδη χαθεί (2006) ενα σύγχρονο περιπολικό ανοικτής θαλάσσης αξίας 31 εκ. € απο… αμέλεια των «αρμοδίων».
Θα κλείσω με το θέμα των αεροσκαφών ΜΑΡ. Αφού προκηρύχθηκε ενας διαγωνισμός με μαξιμαλιστικές προδιαγραφές που φυσικά ακυρώθηκε το πρόγραμμα πάει στις καλένδες και τον ρόλο ΜΑΡ εχει «αναλάβει» ενα δια πάσαν νόσον ….κλπ C-130, παντελώς ακατάλληλο για την αποστολή αυτή.Επιμένω οτι μια θαλάσσια εκταση οπως το Αρχιπέλαγος ΔΕΝ ελέγχεται χωρίς μακρές περιπολίες αεροσκαφών ΜΑΡ και ομού με το πρόγραμμα των φρεγατών FREMM (υπάρχει πρεμούρα γιατί ενδιαφέρονται οι γνωστοί εργολάβοι) πρέπει να τρέξη ΑΜΕΣΑ ενα ανάλογο πρόγραμμα, ακόμη και μια σοβαρή συζήτηση της προτάσεως των ΗΠΑ για ανακατασκευασμένα P-3.

Parsifal

Μοιραστείτε