Προσομοιώσεις, υπολογισμοί των επιπτώσεων, ακόμα και οδηγίες χρήσης και προστασίας επιχειρήσεων έναντι του κινδύνου να επιστρέψει η Ελλάδα στη δραχμή, έχουν πραγματοποιήσει σχεδόν όλοι οι διεθνείς επενδυτικοί οργανισμοί και οι οίκοι αξιολόγησης. Μολονότι το σενάριο της επιστροφής στη δραχμή δεν είναι αυτό που έχει αυτή τη στιγμή τη μεγαλύτερη πιθανότητα, εντούτοις επισημαίνεται ότι, πλέον, αποτελεί ενδεχόμενο και μάλιστα μπορεί να είναι και αρκετά κοντινό.
Σύμφωνα με την Deutsche Bank, η αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης μετά τις εκλογές της 17ης Ιουνίου ή μια «αντι-μνημονιακή» κυβέρνηση θα μπορούσαν να οδηγήσουν την Ελλάδα εκτός ευρώ μέσα στο καλοκαίρι. Μικρότερη πιθανότητα να επιστρέψει η Ελλάδα στη δραχμή έχει το σενάριο του σχηματισμού μιας «φιλο-μνημονιακής κυβέρνησης», ακόμα και αν αυτή είναι αδύναμη.
Για τον οίκο αξιολόγησης Standard & Poor’s, οι πιθανότητες εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ είναι περίπου 30% και συνδέονται κυρίως με το ενδεχόμενο χρεοκοπίας.
Οι δύο οίκοι, S&P και Deutsche Bank, σε δύο πολυσέλιδες εκθέσεις τους περιγράφουν τις συνέπειες από μια πιθανή έξοδο, τις αιτίες που μπορεί να επιτείνουν την επιστροφή στη δραχμή, αλλά και τις δυνατότητες που έχουν επενδυτές και επιχειρήσεις για να προστατευθούν μπροστά σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Η «Κ» αποκωδικοποίησε τις εκθέσεις αυτές, οι οποίες δίνουν συγκεκριμένες απαντήσεις σε κρίσιμες ερωτήσεις:
– Τι μπορεί να οδηγήσει την Ελλάδα εκτός ευρώ;
Πρώτον, ένα εκλογικό αποτέλεσμα το οποίο δεν θα οδηγεί σε κυβερνητικό σχήμα ικανό να αντιμετωπίσει την κρίσιμη κατάσταση.
Δεύτερον, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Στήριξης (EFSM) να μην εγκρίνει τη δεύτερη δόση των εγγυήσεων, για να ολοκληρωθεί η ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών.
Τρίτον, να σταματήσει για διαφόρους λόγους να χρηματοδοτεί η ΕΚΤ τις ελληνικές τράπεζες.
Τέταρτον, συνέχιση και ενίσχυση της εκροής καταθέσεων από τις ελληνικές τράπεζες και ταυτόχρονη διακοπή της στήριξης από την ΕΚΤ.
Πέμπτον, κλιμάκωση κοινωνικής και πολιτικής αστάθειας που θα οδηγήσουν σε μη πληρωμή φόρων, πανικό καταθετών κλπ.
– Πώς θα έρθει η «κατάρρευση» και τελικά η έξοδος από το ευρώ;
Ολα θα ξεκινήσουν από τη στιγμή που το κράτος ξεμείνει από χρήματα και δεν θα μπορεί να χρηματοδοτήσει τα ελλείμματά του. Το σημείωμα του τέως πρωθυπουργού Λουκά Παπαδήμου έδινε προθεσμία μέχρι τις 20 Ιουνίου, ενώ με «στάση πληρωμών» ίσως τα ταμειακά διαθέσιμα να φτάσουν μέχρι τέλη Ιουλίου. Από τη στιγμή που η κυβέρνηση συνειδητοποιήσει ότι δεν υπάρχει άλλος τρόπος χρηματοδότησης, τότε ο δρόμος προς τη δραχμή είναι ο εξής:
- Η έξοδος από το ευρώ και η υιοθέτηση νέου νομίσματος θα απαιτήσει τη δημιουργία και την ψήφιση νέων νόμων ευρείας κλίμακας. Ετσι, συγκαλείται το Κοινοβούλιο για να νομοθετήσει εντός ενός Σαββατοκύριακου.
- Η κίνηση κεφαλαίων τίθεται υπό αυστηρό έλεγχο, τόσο εκτός της Ελλάδας όσο και στις αναλήψεις από τις τραπεζικές καταθέσεις.
- Πιθανή η χρήση εγγράφων, με τα οποία θα δίνει το κράτος σε εργαζομένους και συνταξιούχους και με τα οποία θα δεσμεύεται να τους πληρώσει όταν θα έχει τη δυνατότητα.
- Η Ελλάδα θα επιλέξει να «χρεοκοπήσει» στο χρέος της που δεν υπάγεται σε ελληνικό δίκαιο.
- Ενδεχόμενη κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος. Κρίσιμης σημασίας είναι το εάν η Ε.Ε. και η ΕΚΤ θα αποφασίσουν να στηρίξουν το ελληνικό τραπεζικό σύστημα για να ελαχιστοποιηθούν οι ζημίες.
- Αποκατάσταση του ρόλου της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ), όπως ήταν στην προ ΕΚΤ εποχή.
- Εκτύπωση εθνικού νομίσματος (δραχμής) και μετατροπή των τοπικών περιουσιακών στοιχείων και των υποχρεώσεων του κράτους.
- Απότομη υποτίμηση της αξίας της νέας δραχμής 50%–75%, με απώλειες παντού.
- Απόσυρση όλων των παλαιών νομισμάτων και χαρτονομισμάτων από την οικονομία, για να μην έχουν αξία.
Γραμμές άμυνας
– Ποια είναι τα μέτρα της ΕΚΤ και της Ε.Ε. για να αποτρέψουν τη μετάδοση της κρίσης από την επιστροφή στη δραχμή;
Κατ’ αρχάς, αναμένεται να ενισχυθεί ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Στήριξης (ESM) με ρευστότητα ύψους 1 τρισ. ευρώ. Το ποσό αυτό θα αρκεί να καλύψει τις ανάγκες της Ισπανίας και της Ιταλίας για τρία χρόνια. Ταυτόχρονα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) θα αγοράζει ομόλογα της Ιταλίας και της Ισπανίας, ενώ αναμένεται να κόψει τα επιτόκια του ευρώ. Επίσης, η ΕΚΤ θα κάνει αποδεκτά ομόλογα με χαμηλότερη πιστοληπτική αξιολόγηση προκειμένου να χρησιμοποιούνται από τις τράπεζες ως εγγυήσεις για να δανείζονται. Τέλος, θα στηρίζει τη λειτουργία και τη ρευστότητα του ESM.
Από την άλλη πλευρά, η Ευρωπαϊκή Ενωση θα δώσει μεγαλύτερη ευελιξία στον μηχανισμό στήριξης, ο οποίος θα χρησιμοποιηθεί για την άμεση ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.
Παράλληλα, θα δοθεί ένα έξτρα πακέτο βοήθειας στην Πορτογαλία και την Ιρλανδία για προληπτικούς λόγους, ενώ θα προβλευθεί πανευρωπαϊκή εγγύηση καταθέσεων.
Το τελευταίο στάδιο θα είναι η έκδοση ευρωομολόγου. Η Ευρωζώνη, με τη σημερινή δομή, δεν είναι έτοιμη τεχνικά, πολιτικά και οικονομικά να προχωρήσει σε κάτι τέτοιο. Επομένως, χρειάζεται χρόνος και κάποιο ενδιάμεσο στάδιο. Για παράδειγμα, πρόδρομος του ευρωομολόγου θεωρείται το LTRO, που θα στηρίξει τις τράπεζες.
Τράπεζες
– Ποιες θεωρούνται σήμερα οι πιο ασφαλείς τράπεζες, ύστερα από υποβάθμιση που θα υποστούν λόγω πιθανής εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ;
Σύμφωνα με την αξιολόγηση της Standard & Poor’s, οι τράπεζες αυτές είναι: RBC, HSBC, Deutsche Bank, JPMorgan, Credit Suisse, BNP, Credit Agricole, Societe Generale, UBS, Barclays, Goldman Sachs, Macquarie, RBS, Morgan Stanley, Citi, Bank of America και Nomura.
– Πώς θα στηριχθούν οι τράπεζες (και ελληνικές) σε περίπτωση κρίσης ή ακόμα και στη φάση της εξόδου από το ευρώ;
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα ενεργοποιήσει για τρίτη φορά στην ιστορία της τον μηχανισμό LTRO (Long–Term Refinancing Operation). Πρόκειται για έναν μηχανισμό έκτακτης χρηματοδότησης, μακροπρόθεσμης διάρκειας. Είναι κάτι σαν τον μηχανισμό ELA (Emergency Liquidity Assistance) της Τράπεζας της Ελλάδος, ο οποίος είναι βραχυπρόθεσμης διάρκειας.
Με αυτόν τον τρόπο αναμένεται να αντιμετωπιστεί και η περίπτωση μαζικών αναλήψεων καταθέσεων, έως ένα βαθμό.
Οδηγίες χρήσεως για επιχειρήσεις και επενδυτές
– Πώς μπορεί να προστατευθεί μία επιχείρηση ή ένας επενδυτής από το ενδεχόμενο της εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ;
Οι «οδηγίες χρήσεως» έχουν επτά κεφάλαια:
1. Αντιστάθμιση συναλλαγματικού κινδύνου, δηλαδή μεταφορά των κεφαλαίων σε πιο ασφαλή νομίσματα.
2. Ελαχιστοποίηση κινδύνου από την αποτίμηση των περιουσιακών στοιχείων στο νέο νόμισμα.
3. Διαχείριση διαθεσίμων και συστημάτων πληρωμών.
4. Αξιολόγηση των συνεργατών και των μετόχων.
5. Αναθεώρηση των συμβολαίων και των συμφωνητικών με πελάτες και προμηθευτές.
6. Προετοιμασία για την περίπτωση που οι τράπεζες «παγώσουν» ή μειώσουν περαιτέρω τον δανεισμό.
7. Γραμμές άμυνας για την περίπτωση εκτίναξης των επιτοκίων.
Ασφαλή νομίσματα
– Ποια νομίσματα θεωρούνται τα πιο ασφαλή;
Η Deutsche Bank θεωρεί ασφαλή καταφύγια τη στερλίνα, τη σουηδική κορώνα, το ελβετικό φράγκο και το δολάριο ΗΠΑ.
– Πώς μπορούν να μειωθούν οι απώλειες από την υποτίμηση του νομίσματος;
Πρώτον, μείωση εξωτερικού και ενδοεταιρικού δανεισμού στις θυγατρικές – εταιρείες με έδρα σε χώρες με κίνδυνο.
Δεύτερον, μεταφορά διαθεσίμων σε πιο ασφαλείς χώρες και νομίσματα.
Τρίτον, διατήρηση της αναγκαίας μόνο ρευστότητας σε ημερήσια βάση.
Τέταρτον, αναδιάρθρωση θυγατρικών και χαρτοφυλακίου δανείων.
Πέμπτον, μετατροπή των θυγατρικών σε υποκαταστήματα της μητρικής στο εξωτερικό.
Εκτον, αποφυγή πελατών, προμηθευτών και τραπεζικών συναλλαγών στις χώρες με κίνδυνο.
Εβδομον, άνοιγμα τραπεζικών λογαριασμών στο εξωτερικό.
Ογδοον, παράδοση παραγγελιών μόνο με προπληρωμή.
Ενατον, προσομοίωση και προετοιμασία σε τεχνικό επίπεδο (μηχανογράφηση) για το νέο νόμισμα.
Δέκατον, online παρακολούθηση των ταμειακών διαθεσίμων σε όλη την επικράτεια (για μεγάλες επιχειρήσεις με εκτεταμένο δίκτυο).
– Τι σημαίνει επαναξιολόγηση συνεργατών, μετόχων κ.λπ.;
Σημαίνει ότι η μέχρι σήμερα συνεργασία, αν πρόκειται να συνεχιστεί, θα γίνει σε νέα βάση: αξιολόγηση πιστοληπτικής ικανότητας, απαίτηση εγγυήσεων – εξασφαλίσεων, αξιολόγηση της ρευστότητας του συνεργάτη.
Μοντέλο λειτουργίας
– Ποιες αλλαγές θα πρέπει να υπάρξουν στο μοντέλο λειτουργίας μιας επιχείρησης;
Πρώτον, το λογιστήριο και γενικά όλες οι συναλλαγές θα πρέπει πλέον να γίνονται κεντρικά από την επιχείρηση.
Δεύτερον, μείωση καταθέσεων σε τράπεζες χωρών που ενέχουν ρίσκο.
Τρίτον, αναθεώρηση του συστήματος πληρωμών. Για παράδειγμα, μπορεί η μισθοδοσία να ανατεθεί σε τράπεζα εξωτερικού.
Τέταρτον, προσθήκη ρήτρας στα συμφωνητικά για πληρωμή του προμηθευτή και σε εθνικό νόμισμα.
Πέμπτον, μείωση της πίστωσης σε πελάτες χωρών σε ρίσκο και προσθήκη ρήτρας για αποπληρωμή μόνο σε ευρώ.
Του Λεωνιδα Στεργιου
Μοιραστείτε
Η ΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ ΣΤΟ FACEBOOK
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου