Μνημόνιο στα χρόνια της δραχμής

Ενηλικιώθηκα στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Δεν θυμάμαι τους γονείς μου να έχουν πιστωτικές κάρτες (ούτε μία), ούτε τις τράπεζες να διαφημίζουν «διακοπο-δάνεια». Παπούτσια αγόραζες αν είχες χρήματα – όχι με «άτοκες» δόσεις. Σε προσωπικό επίπεδο τα μόνα δάνεια που γνωρίζαμε ήταν τα «στεγαστικά» με επιτόκια που συχνά ξεπερνούσαν το 20%.

Το 1998 -τρία χρόνια αφού ξεκίνησα να εργάζομαι σε τράπεζα στην Αθήνα- παρήγγειλα το πρώτο μου αυτοκίνητο. Ένα Peugeot 106, εντελώς «γυμνό»...

Ήταν ένα γλυκό ανοιξιάτικο απόγευμα και το σαββατοκύριακο μπροστά μας. Η κατάσταση όμως στις αγορές, από το μεσημέρι ειδικά και μετά, είχε μια ιδιαίτερη νευρικότητα. «Άγνωστες» τράπεζες από κάθε μεριά της γης επικοινωνούσαν με το Τμήμα Διαπραγμάτευσης Συναλλάγματος της τράπεζας που δούλευα και όλες ζητούσαν το ίδιο πράγμα: να πουλήσουν δραχμές έναντι ξένων νομισμάτων… Η ισοτιμία της δραχμής σε μια συνεχή διολίσθηση.

Το ίδιο βράδυ η κατάσταση ξεκαθάρισε. Η κυβέρνηση επίσημα ανακοίνωσε την υποτίμηση της δραχμής κατά 14%.

Τη Δευτέρα ενημερώθηκα ότι θα έπρεπε να πληρώσω 3.5 εκατομμύρια αντί για 3 που ήταν η τιμή με την οποία είχα παραγγείλει την Παρασκευή το Peugeot. Δεν είχα τα χρήματα – ακύρωσα την παραγγελία. Πήγα στο περίπτερο για τσιγάρα – τα πλήρωσα 15% παραπάνω από ό,τι μια μέρα πριν. Σαν Μνημόνιο στα χρόνια της δραχμής..

Τα χρόνια που μεσολάβησαν έφεραν πολλές αλλαγές. Η Ελλάδα υιοθέτησε το ευρώ στις αρχές του νέου αιώνα. Αλλαγή κοσμογονική και πέρα από κάθε συζήτηση ΘΕΤΙΚΗ. Το να μοιράζεσαι το ίδιο νόμισμα με μια ισχυρή οικονομική δύναμη -όπως σαφώς είναι η Ευρωζώνη- είναι ευλογία για την οικονομία, το εμπόριο, την επιχειρηματικότητα αλλά και την καθημερινότητα του μέσου ανθρώπου.

Όσοι σήμερα ακόμα αμφιβάλλουν για τα θετικά του ενιαίου νομίσματος και θαυμάζουν «εξωτικές» οικονομίες, θα πρέπει να προβληματιστούν από το γεγονός ότι οι οικονομίες-αντικείμενο του θαυμασμού τους, κατά κανόνα επιλέγουν να «κλειδώσουν» την ισοτιμία του «εθνικού» τους νομίσματος με ένα ισχυρό παγκόσμιο νόμισμα. Στην Αργεντινή για παράδειγμα -για πολλά χρόνια- η ισοτιμία του πέσο με το δολάριο ΗΠΑ ήταν «κλειδωμένη» (σταθερή).

Και όπου αυτό δεν συμβαίνει επίσημα από την κυβέρνηση, γίνεται από την ίδια την τοπική οικονομία. Οι μεγαλύτεροι θα θυμούνται επίσης ότι στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης στη δεκαετία του ’80 και του ’90, δεν πήγαινες ως τουρίστας με βουλγάρικα λεβ και σοβιετικά ρούβλια στην τσέπη, αλλά με δολλάρια ή γερμανικά μάρκα.

Χρειάστηκαν συντονισμένες προσπάθειες 40 ετών για να μπούμε στο ευρώ. Οι γείτονές μας -με πολύ μεγαλύτερη οικονομική ισχύ- είναι ακόμα (και θα είναι) στην αναμονή. Αρκούν πιθανότατα 40 λάθος λέξεις για να μας πετάξουν έξω από αυτό. Η παρατεταμένη πολιτική αβεβαιότητα σε συνδυασμό με την άρνηση αποπληρωμής έστω μέρους του χρέους ή τα επανειλημμένα λάθη που δείχνουν ότι είμαστε έτοιμοι να αρχίσουμε ξανά να ξοδεύουμε περισσότερα από όσα βγάζουμε, αρκούν για να ανοίξουν και πάλι τον κύκλο της καταστροφής.

Η οικονομία κινείται σε κύκλους – ειδικά όταν ορισμένα πράγματα δεν αλλάζουν. Τη δεκαετία του 1990, η ελληνική οικονομία πλήρωνε τις αναχρονιστικές της δομές και τη θεσμική της υστέρηση με συνεχή διολίσθηση της δραχμής, υποτιμήσεις και έμμεσους φόρους. Σήμερα οι ίδιοι ακριβώς λόγοι μας οδήγησαν στο Μνημόνιο και τη μεγάλη επιβάρυνση των πολιτών με απευθείας φόρους.

Μαγικές συνταγές δεν υπάρχουν. Είναι στο χέρι μας -και έχουμε ευθύνη απέναντι στα παιδιά μας- να προχωρήσουμε στις αναγκαίες διαρθρωτικές αλλαγές. Σε κάθε άλλη περίπτωση είναι μαθηματικά βέβαιο ότι πάμε για το ίδιο έργο: «Εφιάλτης στο δρόμο με τους φόρους», νούμερο 3.

Κωνσταντίνος Μαράτος  - εργάζεται στο Λονδίνο ως ανώτατο τραπεζικό στέλεχος. Είναι επισκέπτης καθηγητής σε μεταπτυχιακούς φοιτητές των Οικονομικών - Χρηματο-οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου.

protagon.gr

logiastarata.gr


Μοιραστείτε



Η ΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ ΣΤΟ FACEBOOK