Πηγή : Foreign Press
του Τάσου Κοκκινίδη
(απόσπασμα του άρθρου δημοσιεύθηκε στην Ισοτιμία, 23-24 Αυγούστου)
Οι Ρώσοι «τρίβουν τα χέρια τους» με την αυτοκτονική πρόκληση της Τιφλίδας. Κατάφεραν να διαμελήσουν την Γεωργία καταφέροντας ισχυρό πλήγμα στον στενότερο σύμμαχο των ΗΠΑ στην περιοχή και παράλληλα υπονόμευσαν τις εναλλακτικές διαδρομές των αγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου προς την Ευρώπη.
Η ΕΕ και οι ΗΠΑ προσπαθούν εδώ και χρόνια να προωθήσουν αγωγούς που δεν θα διασχίζουν το έδαφος της Ρωσίας. Φοβούνται ότι ο ασφυκτικός έλεγχος που αποκτά το Κρεμλίνο στην παροχή ενέργειας προς την Ευρώπη δίνει την δυνατότητα εκβιασμού. Καθιστά την Ευρώπη ευάλωτη στις ρωσικές προθέσεις. Με μια κίνηση η Μόσχα μπορεί να κλείσει την στρόφιγγα και να παραλύσει τις χώρες της ΕΕ που εισάγουν κατά μέσο όρο το ένα τέταρτο των αναγκών τους σε φυσικό αέριο από την Ρωσία.
Στα πλαίσια αυτού του γεωπολιτικού παιγχνιδιού η Γεωργία απέκτησε τεράστια στρατηγική σημασία. Αποτελεί έναν εναλλακτικό και φιλικά προσκείμενο κόμβο για την παροχή ενέργειας προς την Δύση. Από το έδαφος της χώρας περνούν τρεις αγωγοί. Ένας αγωγός φυσικού αερίου και δυο αγωγοί πετρελαίου.
Αγωγοί που διασχίζουν την Γεωργία
‘Ενας εξ αυτών είναι ο Μπακού-Σούπσα, που κατασκευάσθηκε επί Σοβιετικής ‘Ενωσης αλλά αναβαθμίσθηκε και εγκαινιάσθηκε εκ νέου το 2008. Ο αγωγός αυτός είναι μικρής δυναμικότητας μεταφέροντας 150 χιλιάδες βαρέλια πετρελαίου την ημέρα. Η BP που έχει τον έλεγχο του αγωγού αναγκάσθηκε να τον κλείσει καθώς περνά πολύ κοντά από το μέτωπο των εχροπραξιών στην Νότια Οσετία και ο ρωσικός στόλος είχε επιβάλει αποκλεισμό του λιμανιού της Σούπσα στην Μαύρη Θάλασσα απαγορεύοντας τις εξαγωγές πετρελαίου.
Σημαντικότερος είναι ο αγωγός Μπακού-Τιφλίδα- Τσεϊχάν (BTC). Ο αγωγός τέθηκε σε λειτουργία το 2006. ‘Εχει μήκος 1.768 χιλιομέτρων και όπως υποστηρίζει η BP – ο μεγαλύτερος εταίρος στην κοινοπραξια εκμετάλλευσης – είναι υπόγειος σε όλο το μήκος του. Ο αγωγός διοχετεύει κάτι λιγότερο από 1 εκατομμύριο βαρέλια την ημέρα στις διεθνείς αγορές. Με δεδομένο ότι η παγκόσμια κατανάλωση πετρελαίου είναι περίπου 90 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, ο συγκεκριμένος αγωγός μπορεί να είναι σημαντικός αλλά δεν είναι κρίσιμος για την παγκόσμια οικονομία.
Η αξία του δεν προέρχεται από την ποσότητα του πετρελαίου που μεταφέρει αλλά από το γεγονός ότι δεν περνά από ρωσικό έδαφος. Τις πρώτες μέρες του πολέμου η κυβέρνηση της Γεωργίας άφηνε να διαρρεύσει ότι τα ρωσικά αεροσκάφη βομβάρδισαν τον αγωγό. Η Τιφλίδα προσπάθησε να παίξει ένα επικοινωνιακό παιγχνίδι για να «σύρει» εμπλεκόμενες χώρες με τον αγωγό – όπως την Βρετανία και τη Τουρκία – στο πλευρό της. Οι Ρώσοι φυσικά και δεν έπεσαν στη παγίδα. Το επικοινωνιακό παιγχνίδι της Τιφλίδας όμως μπορεί να γίνει μπούμεραγκ καθώς οι πετρελαϊκές εταιρείες σε όλο το κόσμο δεν μπορεί να έμειναν αδιάφορες στους κινδύνους των μελλοντικών επενδύσεων τους στη περιοχή.
Αβέβαιο το μέλλον του Ναμπούκο
Παράλληλη πορεία με αυτήν του BTC έχει και ο αγωγός φυσικού αερίου του Νότιου Καυκάσου που καταλήγει κοντά στο Ερζερούμ της ανατολικής Τουρκίας. Ο αγωγός αυτός είναι σημαντικός γιατί θα αποτελέσει κομμάτι του υπό σχεδιασμό αγωγού Ναμπούκο (Nabucco).
Ο Ναμπούκο είναι ίσως η πιο φιλόδοξη προσπάθεια της Ευρώπης για να μειώσει την εξάρτηση της από το ρωσικό φυσικό αέριο. Ο αγωγός είναι ανταγωνιστικός προς τον ρωσικό Σάουθ Στριμ και θα μεταφέρει φυσικό αέριο από το Τουρκμενιστάν –μέσω της Κασπίας Θάλασσας – στο Αζερμπαϊτζάν και μέσω Γεωργίας στη Τουρκία. Από το Ερζερούμ της Τουρκίας θα συνεχίζει βόρεια προς την κεντρική Ευρώπη.
Όπως και με τον BTC έτσι και με τον Ναμπούκο η Δύση φαίνεται ότι δεν έχει εναλλακτική λύση στην διέλευση των αγωγών από το έδαφος της Γεωργίας. Κυρίως γιατί η Τουρκία, από το έδαφος της οποίας περνάει το μεγαλύτερο κομμάτι των αγωγών, έχει θέσει βέτο στην συμμετοχή της Αρμενίας. Αν δεν υπάρξει δραματική βελτίωση των σχέσεων Τουρκίας-Αρμενίας, ο Ναμπούκο ίσως παραμείνει για πάντα σχέδιο επί χάρτου.
Ποιός θα αναλάβει το ρίσκο;
Το ερώτημα που τίθεται πλέον ανοικτά είναι ποιός θα αναλάβει το ρίσκο της επένδυσης για ένα έργο που διασχίζει εμπόλεμη περιοχή;
Οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ μπορεί να καταδικάζουν και να στέλνουν ανθρωπιστική βοήθεια αλλά, προς το παρόν, δεν θέλουν και δεν μπορούν να επέμβουν για να διασφαλίσουν την σταθερότητα της περιοχής. Ο κίνδυνος ενός νέου ψυχρού πολέμου με τη Ρωσία είναι ορατός. Τα σχέδια για να χρησιμοποιηθεί η Γεωργία ως «γέφυρα» για την μεταφορά ενέργειας στην Ευρώπη τορπιλλίζονται καθώς ο πόλεμος αποδεικνύει την ανασφάλεια της διαδρομής, έγραφε χαιρέκακα πριν λίγες μέρες άρθρο των Τάιμς της Μόσχας.
Αναμφίβολα, ο πόλεμος στο Καύκασο υπονομεύει την ενεργειακή πολιτική των ευρωπαικών χωρών που προσπαθούν να βρουν εναλλακτικές διαδρομές για την κάλυψη των ενεργειακών τους αναγκών. Η ειρωνία της όλης υπόθεσης είναι ότι η δυσμενής αυτή εξέλιξη προήλθε από την άστοχη πρωτοβουλία ενός φίλου. Αν έχεις φίλους σαν τον Σαακασβίλι τι τους θέλεις τους εχθρούς...
Σχετικά άρθρα από Foreign Press
Ενεργειακός κόμβος η Ελλάδα
Ποιά η σχέση διεύρυνσης ΝΑΤΟ και ενέργειας;
"Πλήγμα" για την Ευρώπη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου