Σε ολόκληρη την Ευρώπη -αλλά και πέραν αυτής- καταγράφεται μία ανησυχητική άνοδος των δυνάμεων του εθνολαϊκισμού. Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού το ρεύμα αυτό βρίσκει εξαιρετικό εκφραστή στο πρόσωπο του Ντόναλντ Τραμπ.
Η υποψηφιότητά του για την προεδρία της μεγαλύτερης και δυνατότερης χώρας παγκοσμίως είχε αρχικά θεωρηθεί περίπου ανέκδοτο. Η εξέλιξη αποτέλεσε μια δυσάρεστη έκπληξη και η υφήλιος κρατάει την ανάσα της μπροστά στο ενδεχόμενο μιας νίκης αυτού του αυταρχικού και επιθετικού πολιτικού. Πλησίον της Ευρώπης τα καθεστώτα Πούτιν στη Ρωσία, Λουκασένκο στη Λευκορωσία και Ερντογάν στην Τουρκία είναι τα σημαντικότερα παραδείγματα ενός λαοφιλούς αυταρχισμού με βάση το εθνολαϊκιστικό πρόταγμα.
Μπροστά στα καθεστώτα αυτά οι Ευρωπαίοι εθνολαϊκιστές -κυβερνώντες σε Πολωνία και Ουγγαρία, παρ’ ολίγον και στην Αυστρία, βαδίζοντας προς την εξουσία, όπως στη Γαλλία, και πάντως ενδυναμωμένοι και αλλού- φαντάζουν φιλελεύθεροι δημοκράτες. Ωστόσο, οι πράξεις ή/και η ρητορική τους αποβλέπουν στο να αποψιλώσουν τη διάκριση των λειτουργιών, να υποσκάψουν το κράτος δικαίου, να μετατρέψουν σε καρικατούρα την πολιτική συμμετοχή, να περιορίσουν τον πολιτικό πλουραλισμό.
Στο πανόραμα των δυνάμεων αυτών η συμπαράταξη ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ σίγουρα δεν είναι το χειρότερο παράδειγμα. Και αυτή, ωστόσο, ακολουθεί το ίδιο μοτίβο:
Στη ρητορική ξεκίνησε με τον διαχωρισμό μεταξύ αντιμνημονιακών Ελλήνων και φιλομνημονιακών «μερκελιστών», δημιουργώντας έναν εσωτερικό εχθρό, και έκτοτε βασίζεται συνεχώς σε ψευδείς διχοτομικές τομές, «εμείς ή αυτοί», οι «μένουμε Ευρωπαίοι» και οι αντιστασιακοί του «όχι». Το οποίο βέβαια η ίδια η κυβέρνηση παραχάραξε ανερυθρίαστα. Και βέβαια πάντοτε για τα δεινά φταίνε «οι ξένοι».
Η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης υποσκάπτεται καθώς οι επιλογές της ηγεσίας της γίνονται με κριτήρια επιλήψιμα. Η σημαντικότερη δίκη, εκείνη της Χρυσής Αυγής, μένει ακόμη εκκρεμής επιμηκύνοντας τη δικαιική και πολιτική ανασφάλεια, όπως παραδειγματικά μας υπενθύμισε το αποσταλέν εχθές σε εμπλεκόμενη δικαστική λειτουργό δέμα θανάτου. Μέσω της μείωσης των τηλεοπτικών καναλιών η κυβέρνηση εκβιάζει υποταγή των μέσων ενημέρωσης στην εξουσία της, ενώ δημοσιογράφοι που στέκονται κριτικά διαγράφονται από την ΕΣΗΕΑ. Και τέλος, χειραγωγεί, χωρίς κανένα πρόσχημα, το Κοινοβούλιο, αναγκάζοντας σε παραίτηση διαφωνούντες βουλευτές.
Οι φωτογραφίες του πρωθυπουργού περιχαρούς με τους Ερντογάν και Πούτιν αλλά σκεφτικού και επιφυλακτικού με τον Ομπάμα και Ευρωπαίους ηγέτες είναι εκκωφαντικά αποκαλυπτικές για τα πρότυπα που ο ίδιος έχει. Εστω και αν τα ακολουθεί με ηπιότητα και προσοχή.
*Αν. καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου Νομικής Σχολής ΑΠΘ
Μοιραστείτε
Η ΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ ΣΤΟ FACEBOOK
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου