Προς επαναφορά του Σχεδίου Αννάν

H Kυπριακή Δημοκρατία στο δρόμο της αυτοκατάλυσής της

Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου

Πηγή : infognomon.politics

Η απόφαση του Προέδρου της Κύπρου Δημήτρη Χριστόφια να προχωρήσει σε άμεσες διαπραγματεύσεις με τον εκπρόσωπο των Τουρκοκυπρίων και της Τουρκίας Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, χωρίς να έχουν επληρωθεί οι όροι που είχε ο ίδιος θέσει προς τούτο, και χωρίς να υπάρχει συμφωνημένη βάση λύσης, συνιστά αφ’εαυτής ένα μεγάλο βήμα προς την επαναφορά του σχεδίου Ανάν, πόσο μάλλον που προηγήθηκε μια σειρά μεγάλων παραχωρήσεών του προς τη Βρετανία και την Τουρκία, πάντα στην κατεύθυνση επαναφοράς των ρυθμίσεων του απορριφθέντος σχεδίου. Υπενθυμίζουμε ότι όχι μόνο το σχέδιο Ανάν καταψηφίσθηκε και ο ίδιος ο Χριστόφιας υποσχέθηκε να μην το ξαναφέρει, αλλά έχει επικριθεί κυρίως ως ανεφάρμοστη λύση – λύση δηλαδή που όχι μόνο δεν «λύνει» το κυπριακό, αλλά δημιουργεί τις προϋποθέσεις μιας εθνοτικής διαμάχης τύπου Βοσνίας ή Κοσόβου στη Μεγαλόνησο, με ότι μπορεί να συνεπάγεται για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και την ειρήνη στην Αν. Μεσόγειο.
Αν και κομμουνιστής, έστω και «ξεθυμασμένος», ο κ. Χριστόφιας διαθέτει την αμέριστη υποστήριξη της κληριδικής, αγγλόφιλης και νεοφιλελεύθερης δεξιάς, του ΔΗΣΥ και του Προέδρου του Νίκου Αναστασιάδη, κύριου υποστηρικτή του σχεδίου Ανάν το 2004, που τυπικά μεν αντιπολιτεύεται, πρακτικά όμως είναι το κύριο στήριγμα του ΑΚΕΛ στον δρόμο που επέλεξε. Ο Αναστασιάδης πέραν των άλλων, έχει και το δικό του προσωπικό στοίχημα – να πάρει «εκδίκηση» για το κάζο που του επεφύλαξε 76% του «’Οχι» το 2004. Αξίζει να θυμίσουμε ότι ο ΔΗΣΥ έτρεχε στην Ευρώπη τότε, κατηγορώντας περίπου την κυπριακή κυβέρνηση ότι κατήργησε τη δημοκρατία στο νησί και σιγοντάροντας τις λυσσώδεις τότε επιθέσεις των ατλαντιστών εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας. Σήμερα, μαζί με την Ουάσιγκτον και το Λονδίνο, μετετράπη σε «φαν» του κ. Χριστόφια, όσο τουλάχιστο ο τελευταίος βαδίζει στον δρόμο αυτό.
Αντίθετοι προς την έναρξη συνομιλιών, θεωρώντας ότι δεν έχουν δημιουργθεί οι προϋποθέσεις επιτυχίας τους, ήταν το «μακαριακό» ΔΗΚΟ, οι σοσιαλιστές της ΕΔΕΚ (Ομήρου), το Ευρωπαϊκό Κόμμα και η ιστορική μορφή του κυπριακού και διεθνούς αντιαποικιακού αγώνα, ο στενός φίλος του Ανδρέα, του Αραφάτ και του Μαντέλα και «πατριάρχης» του κυπριακού σοσιαλισμού, Βάσσος Λυσσαρίδης, που μίλησε για «διαπραγματευτική κατολίσθηση» και «μπαντουστανοποίηση» της Κύπρου (κατ’ αναλογία προς τη ρατσιστική Νότια Αφρική). Εντούτοις οι δυνάμεις αυτές παραμένουν σε σύγχυση μετά την ήττα τους στις προεδρικές εκλογές, ενώ το ΑΚΕΛ και οι Αγγλοαμερικανοί έχουν καταφέρει να ελέγξουν τόσο τον Πρόεδρο του ΔΗΚΟ Κάρογιαν (πρώην γραμματέα του Τάσσου Παπαδόπουλου, που εκτοξεύθηκε, άνευ λοιπόν προσόντων, στη θέση του Προέδρου της Βουλής) και τον Υπουργό Εξωτερικών Μάριο Κυπριανού. Οι άσπονδοι φίλοι του υποστηρίζουν ότι ο Κυπριανού είναι κατουσίαν περισσότερο πρέσβης των ΗΠΑ-Βρετανίας στη Λευκωσία, παρά ΥΠΕΞ της τελευταίας – μεταξύ μάλιστα των δύο γύρων των προεδρικών εκλογών συνέβη το καταπληκτικό γεγονός να θεωρείται βέβαιος Υπουργός Εξωτερικών και στην περίπτωση νίκης του κομμουνιστή Χριστόφια και σε περίπτωση νίκης του δεξιού υποψηφίου κ. Κασουλίδη.
Η έναρξη των συνομιλιών γίνεται χωρίς ουσιαστικά να εκπληρωθούν οι όροι που έθεσε ο ίδιος ο Πρόεδρος Χριστόφιας και υπό τον ταπεινωτικό κρότο των τουρκικών μαχητικών που πέταξαν πάνω από την ελεύθερη Λευκωσία, την ίδια στιγμή που στην κατεχόμενη απέδιδαν τις «δέουσες τιμές» στον τουρκικό στρατό εισβολής και κατοχής ο Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, ο Ταγίπ Ερντογάν και τα υπουργικά τους συμβούλια. Βέβαιοι, κατά τα φαινόμενα, ότι είναι πλησιέστερα από ποτέ στην ταυτόχρονη πραγμάτωση των πιο μεγάλων ονείρων της Τουρκίας εν σχέσει και με την Κύπρο και με την ένταξη στην ΕΕ.
‘Ηδη προτού αποφασισθεί επισήμως η επανέναρξη των συνομιλιών, που υποτίθεται ότι θα εξηρτάτο από τα αποτελέσματα της χθεσινής συνάντησης Χριστόφια-Ταλάτ, την παρουσίασε ως περίπου βέβαιη ο Ταλάτ στο CNN-TURK, «αδειάζοντας» και εκθέτοντας τον Κύπριο Πρόεδρο. Ξένος πρέσβης στη Λευκωσία υποστηρίζει ότι οι Ταλάτ-Ερντογάν έχουν επεξεργασθεί από κοινού με το Φόρειν ‘Οφις μια πολύ λεπτομερή πολιτικο-ψυχολογική στρατηγική έναντι των Ελληνοκυπρίων. Από τη μια συντηρούν την απειλή με τις πράξεις και δηλώσεις τους, προκειμένου οι Ελληνοκύπριοι να τελούν διαρκώς υπό την ψυχολογική πίεση «ανάγκης για λύση τώρα» ή «κινδύνου απομόνωσης και διχοτόμησης», που μετασχηματίζονται σε αποδοχή παραχωρήσεων. Από την άλλη επιδιώκουν τον «εγκλωβισμό» του Χριστόφια και του ΑΚΕΛ σε μια επιλογή από την οποία δεν θα μπορούν να ξεφύγουν εύκολα.
Είχε προηγηθεί, την περασμένη Κυριακή (συνηθίζεται σε τέτοιες περιπτώσεις, τα σπουδαία να γίνονται «ντάλα καλοκαίρι», όταν κολυμπάνε οι υπήκοοι) η μεγαλύτερη έως τώρα παραχώρηση του κ. Χριστόφια προς την Τουρκία, η αποδοχή δηλαδή της εκ περιτροπής διακυβέρνησης του νέου «κράτους», που θα έχει προεδρικό σύστημα, από ‘Ελληνα και Τούρκο Πρόεδρο, παραχώρηση που προκάλεσε τις έντονες αντιρρήσεις των Κυπρίων Σοσιαλιστών. Τέτοια πρόνοια συνιστά μείζονα επιδείνωση ακόμα και της αποικιακής ρύθμισης Ζυρίχης-Λονδίνου (‘Ελληνας Πρόεδρος, Τούρκος Αντιπρόεδρος), που επεβλήθη υπό πολύ δυσμενείς συνθήκες στον κυπριακό λαό το 1960, προκαλώντας στη συνέχεια το αιματοκύλισμα του 1964 και του 1974. Κατ’ ουσία θα δίνει «κατά διαστήματα» την Κύπρο στην Τουρκία και τους Τουρκοκύπριους, αν και αντιπροσωπεύουν μόνο 18% του πληθυσμού. Είναι παγκοσμίως πρωτοφανής, γιατί σε κάθε κράτος που σέβεται τον εαυτό του ο αρχηγός του (σε προεδρικό μάλιστα σύστημα), πρέπει να εκφράζει κατά τρόπο διαρκή και βέβαιο την ενότητα του κράτους και δεν είναι δυνατόν να προέρχεται υποχρεωτικά από μια μικρή μειονότητα. Γιατί είναι προφανές ότι θα χρησιμοποιήσει την περίοδο της θητείας του για να προωθήσει τα συμφέροντα της δικής του μειονότητας και της Τουρκίας, που ουσιαστικά γίνεται από τώρα, με τη ρύθμιση αυτή, μέλος της ΕΕ μέσω Κύπρου! Μερικοί ανανιστές υποδεικνύουν το παράδειγμα του μαύρου Ομπάμα, μόνο που ο Ομπάμα, αν εκλεγεί, θα εκλεγεί από το σύνολο των Αμερικανών πολιτών, που δεν είναι δούλοι, να θεσπίσουν ότι ο Πρόεδρός τους θα είναι υποχρεωτικά κατά περιόδους Μαύρος, Λατίνος ή γυναίκα!
Τα κράτη δεν είναι σαν την Περσεφόνη, να αλλάζουν εθνότητα κάθε εξάμηνο, υπογραμμίζει γνωστός Κύπριος νομικός. Ούτε ο κ. Χριστόφιας δίνει το ΑΚΕΛ στην όποια εσωκομματική αντιπολίτευση δύο μήνες τον χρόνο ή μια εταιρεία πλήρη δικαιώματα σε έναν μειοψηφικό μέτοχο κατά διαστήματα! Το χειρότερο όμως, υπογραμμίζει, είναι ότι μια τέτοια ρύθμιση, πέραν των άλλων, δεν θα γίνει ποτέ ψυχολογικά αποδεκτή από την πλειοψηφία – θα οδηγήσει σε ανεξέλεγκτη κρίση το νέο μόρφωμα. Είναι αλήθεια ότι τέτοια πρόνοια υπήρχε στο σχέδιο Ανάν. Αλλά το σχέδιο Ανάν απερρίφθη από τον (κυρίαρχο;) λαό και ο κ. Χριστόφιας εξελέγη Πρόεδρος υποσχόμενος να μην το επαναφέρει. Επιπλέον, κανείς δεν έχει ρωτήσει, ως οφείλει, τους κατοίκους της Κύπρου (ούτε καν τους αρχηγούς των κυπριακών κομμάτων) αν συμφωνούν με μια τέτοια παραχώρηση. «Ούτε ο πιο χαζός Κύπριος δεν θα διαπραγματευόταν το σπίτι του με τον τρόπο που οι πολιτικοί μας διαπραγματεύονται το κράτος μας», λέει, απελπισμένος, κορυφαίος Κύπριος διπλωμάτης, «ίσως γιατί δεν το νοιώθουν δικό τους»).
Δεν είναι η μόνη άλλωστε μείζων παραχώρηση του Κυπρίου Προέδρου, που, παρά το μικρό διάστημα από την εκλογή του, και προτού αρχίσουν καν οι διαπραγματεύσεις (!), προέβη σε σειρά παρόμοιων «δώρων» προς τη Βρετανία και την Τουρκία, χωρίς μέχρι τώρα να έχει εισπράξει τίποτα περισσότερο από σκλήρυνση της τουρκικής στάσης. Η μεγαλύτερη από αυτές ήταν η αποδοχή των «υποχρεώσεων που απορρέουν για την Κύπρο» από τις συνθήκες Ζυρίχης-Λονδίνου (περιλαμβανομένου του αιώνιου χαρακτήρα της βρετανικής κυριαρχίας στις βάσεις) και το απεριόριστο δικαίωμα στάθμευσης και επέμβασης βρετανικού στρατού στο μέλλον «αποστρατιωτικοποιημένο» νησί. Η κατοχύρωση των βάσεων και του ελέγχου όλης της Κύπρου ήταν, εδώ και δεκαετίες, από τις πρώτες προτεραιότητες της βρετανικής διπλωματίας, γιατί το Φόρειν ‘Οφις γνώριζε το νομικά εξαιρετικά τρωτό των ρυθμίσεων του 1960. Η δεύτερη μείζων παραχώρηση του κ. Χριστόφια ήταν η αποδοχή της παραμονής 50.000 εποίκων στην Κύπρο. Ακόμη κι αν δεχθεί κανείς ότι κάποιοι λόγοι υπαγορεύουν τέτοια παραχώρηση, διπλωματικοί παρατηρητές διερωτώνται για ποιό λόγο δεν αφηνόταν για το τέλος της διαπραγμάτευσης, για να κλείσει η συμφωνία και δόθηκε προκαταβολικά και χωρίς αντάλλαγμα.
Στην πραγματικότητα, σημειώνεται μια σταδιακή επαναφορά ουσιωδών στοιχείων του σχεδίου Ανάν προτού αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις. Το γεγονός αυτό κινδυνεύει να οδηγήσει σε έναν εγκλωβισμό τελικά της ελληνοκυπριακής πλευράς σε ένα δίλημμα τύπου «νέο σχέδιο Ανάν ή μη λύση πάλι με ελληνική ευθύνη». Η επιδίωξη των αγγλοαμερικανών σχεδιαστών είναι να βρεθούν οι Ελληνοκύπριοι ψηφοφόροι σε μια τέτοια κατάσταση που να μην μπορούν να πουν «όχι» σε ένα νέο σχέδιο Ανάν ή Μπανάν. Αν εγκριθεί ένα τέτοιο σχέδιο, μια κακή λύση, μια λύση δηλαδή που θα θέτει εν εμφιβόλω την ελληνική κυριαρχία ακόμα και στις ελληνοκυπριθακές περιοχές, θα μπορούσε να αποδειχθεί ανεφάρμοστο και να καταρρεύσει σε «λουτρό αίματος» κατά την έκφραση του Προέδρου της ΕΔΕΚ κ.Ομήρου. Ακόμη κι αν δεν εγκριθεί όμως τελικά το σχέδιο οι παραχωρήσεις θα δεσμεύσουν την ελληνική πλευρά. Ο κ. Χριστόφιας δεν μοιάζει εξάλλου να έχει επεξεργασθεί εναλλακτική λύση, εάν διαπιστώσει αδυναμία επανένωσης του νησιού με ασφαλείς, αξιοπρεπείς και δημοκρατικούς όρους, γεγονός που θα αυξήσει τις πιέσεις να κάνει όλο και μεγαλύτερες παραχωρήσεις για να σώσει τη διαδικασία.
Το πρόβλημα όμως δεν είναι μόνο τι θα πράξει ο Πρόεδρος, αλλά και η «νομενκλατούρα» του ΑΚΕΛ. Ο Αλέξης Τσίπρας συνέκρινε τον κ. Χριστόφια με τον Τσάβες. ‘Ισως, ο νεαρός και συμπαθής Πρόεδρος του ΣΥΝ έχει υπόψι του έναν πλανήτη που εμείς αγνοούμε. Γιατί οι δυνάμεις που επεχείρησαν να ανατρέψουν και να σκοτώσουν τον Τσάβες και, πριν από αυτόν, τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο, παραδόξως αισθάνονται πολύ άνετα με τους «κομμουνιστές» στην κυβέρνηση της Λευκωσίας. Προφανώς, περιμένουν από αυτούς τις ίδιας έκτασης παραχωρήσεις με αυτές που έπραξαν, πολύ πριν το ΑΚΕΛ, τα αδελφά κόμματά του της Αν. Ευρώπης, ‘εχοντας προ πολλού απωλέσει κάθε έννοια ιστορικής αποστολής, από το ΚΚΣΕ το 1989 έως τους Σοσιαλιστές του Μιλόσεβιτς προχθές. «Δώστε μας το κράτος σας και σας αφήνουμε να κυβερνάτε το νησί», είναι περίπου το deal που προτείνουν Λονδίνο και Ουάσιγκτον στην κυπριακή «αριστερά» (τουλάχιστο του ΑΚΕΛ, γιατί ούτε οι Σοσιαλιστές των Λυσσαρίδη-Ομήρου, ούτε οι Οικολόγοι διακατέχονται από παρόμοιες αντιλήψεις). Και αυτή μπορεί να μπει (αν δεν έχει μπει) στον πειρασμό, πειρασμός που διευκολύνεται από την ανεπαρκή κατανόηση της ίδιας της έννοιας του έθνους στην εποχή του «ιμπεριαλισμού», ανεπάρκεια που διαπιστώθηκε περίτρανα από το ίδιο το ΑΚΕΛ και στις δύο μεγάλες εξεγέρσεις του 1931 και του 1955 και για την οποία έχει κάνει σκληρή αυτοκριτική στο παρελθόν.
Το 1974, ενεργώντας κατ’ εντολήν του Χένρι Κίσσινγκερ και της CIA, ο Δημήτριος Ιωαννίδης επεχείρησε να καταλύσει την Κυπριακή Δημοκρατία με μέσο τα όπλα και με «ιδεολογία» τον ελληνικό εθνικισμό. Τα μισοκατάφερε, και ως αποτέλεσμα η ελληνική Δεξιά βρέθηκε εκτός παιχνιδιού για τρεις δεκαετίες. Σήμερα, επιχειρείται η κατάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας όχι με τα όπλα και τον εθνικισμό, αλλά με νομικές προσβλέψεις σχεδίων λύσης, (ψευτο)«διεθνισμό» και «πολυεθνικότητα». Μια τέτοια κατάλυση θα εμπεριέχει τον κίνδυνο μιας πλήρους καταστροφής του ελληνισμού στην Κύπρο και μιας ελληνοτουρκικής σύρραξης στο τέλος. Ο Δημήτρης Χριστόφιας κρατάει τώρα στα χέρια του, σε βαθμό σπάνιο για πολιτικό, τη μοίρα της Κύπρου, της Ελλάδας (και της αριστεράς τους, αν υπάρχει δηλαδή στις μέρες μας αριστερά άξια του ονόματος και της ιστορίας της).